This post is also available in:
English 
Thai 
Indonesian 
Myanmar
ការព្រួយបារម្ភអំពីរបបផ្តាច់ការឌីជីថល និងការបង្កើនការរឹតត្បិតសេរីភាពអ៊ីនធឺណិត គឺជាចំណុចសំខាន់នៃការពិភាក្សាក្នុងចំណោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិ ដែលបានចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍សាមគ្គីភាពនៅទីក្រុងបាងកក កាលពីថ្ងៃ 14 ខែមករា ឆ្នាំ 2023 ដែលជាថ្ងៃទីបីនៃ វេទិកាសិទ្ធិឌីជីថលអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។
EngageMedia បានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍នេះដោយភាពជាដៃគូជាមួយ មជ្ឈមណ្ឌលអាស៊ី។ អ្នកចូលរួមរួមមានតំណាងមកពីអង្គភាពដូចជា៖ iLaw, Manushya Foundation, Human Rights Lawyers Association, Internews, East-West Management Institute – Open Development Initiative, RECOFTC, Asian Institute of Technology, Yokosuka Council on Asia Pacific Studies និង Virtue Research។
ព្រឹត្តិការណ៍សាមគ្គីភាពក្រុងបាងកកជាព្រឹត្តិការណ៍មួយក្នុងចំណោមព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទាល់ខ្លួនចំនួនប្រាំដែលធ្វើឡើងនៅទីក្រុងដាក្កា ហ្សាការតា គូឡាឡាំពួ និងម៉ានីល។ EngageMedia អញ្ជើញអ្នកដឹកនាំការផ្លាស់ប្តូរក្នុងសង្គមឱ្យបន្តការពិភាក្សានៅ Forum.EngageMedia.org/Discuss។
លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ របបផ្តាច់ការឌីជីថល និងការបោះឆ្នោត
ព្រឹត្តិការណ៍សាមគ្គីភាពនេះមានការពិភាក្សាអំពីស្ថានភាពសេរីភាពអ៊ីនធឺណិតក្នុងប្រទេសថៃ និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ព្រមទាំងការបញ្ចាំងភាពយន្ត Tech Tales(ព្រេងនិទានអំពីបច្ចេកវិទ្យា) ដែលបានជ្រើសរើស ស្តីពីការរំលោភសិទ្ធិឌីជីថលនៅក្នុងប្រទេសថៃ មីយ៉ាន់ម៉ា កម្ពុជា និងឥណ្ឌូនេស៊ី។
នៅក្នុងវគ្គព្រឹកនេះ វេជ្ជបណ្ឌិត James Gomez វេជ្ជបណ្ឌិត Marc Piñol Rovira លោក Korbkusol Neelapaichit នៃមជ្ឈមណ្ឌលអាស៊ី និងលោក Saittawut (Matt) Yutthaworakoolare បានផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ស្តីពីសេរីភាពអ៊ីនធឺណិតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងប្រទេសថៃ អមដោយកិច្ចពិភាក្សាតុមូល។អ្នកចូលរួមបានចែករំលែកការឆ្លុះបញ្ចាំងរបស់ពួកគេលើការរីកលូតលាស់ឆ្ពោះទៅរករបបផ្តាច់ការឌីជីថលនៅក្នុងប្រទេសថៃ។ អ្នកចូលរួមមានការព្រួយបារម្ភចំពោះការកើនឡើងនៃការប្រើប្រាស់វិធានការផ្លូវច្បាប់ និងមិនស្របច្បាប់ ដើម្បីរឹតត្បិតការនិយាយដោយសេរី ដោយសារលេសនៃការលើកកម្ពស់សន្តិសុខជាតិ។ ប៉ុន្តែច្បាប់ទាំងនេះដូចជា ច្បាប់ឧក្រិដ្ឋកម្មកុំព្យូទ័រដ៏ចម្រូងចម្រាសខ្វះភាពច្បាស់លាស់ ហើយត្រូវប្រើជំនួសដោយអាជ្ញាធរដើម្បីគាបសង្កត់សំឡេងរិះគន់។ បញ្ហានេះកើតមានទាន់ពេលជាមួយនឹងការបោះឆ្នោតទូទៅរបស់ប្រទេសថៃដែលនឹងកើតឡើងនៅចុងឆ្នាំនេះ។ អ្នកចូលរួមបាននិយាយថា មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកំពុងបង្កើនសម្ពាធលើសំឡេងប្រឆាំងរួចហើយ។ ខណៈពេលដែលការបោះឆ្នោតគួរតែជាការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ មានការភ័យខ្លាចថា ឧបករណ៍រឹតបន្តឹង និងព័ត៌មានមិនពិតនៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមនឹងបង្កើតភាពមិនចុះសម្រុងគ្នាក្នុងចំណោមអ្នកបោះឆ្នោត។
នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នោះ ស្ថាបនិក Data and Society danah boyd បានចែករំលែកគំនិតរបស់គាត់លើការបង្វែការពិត ឬការសិក្សាអំពីភាពល្ងង់ខ្លៅ ដោយចង្អុលបង្ហាញពីទម្រង់នៃភាពល្ងង់ខ្លៅដែលកើតចេញពីការបាត់បង់ព័ត៌មាន ឬចំណេះដឹង ឬនៅពេលដែលព័ត៌មានត្រូវបានបំពុលដោយយុទ្ធសាស្ត្រ ធ្វើឱ្យពិបាកក្នុងការយល់ អ្វីដែលពិតឬមិនពិត។ ក្នុងករណីរបស់ប្រទេសថៃ កម្លាំងនយោបាយ និងប្រព័ន្ធច្បាប់កំពុងបង្កើតការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីក្តោបក្តាប់អំណាច និងគ្រប់គ្រងការបញ្ចេញមតិ និងចំណេះដឹង។
ដោយទទួលស្គាល់ការគំរាមកំហែងទាំងនេះ អ្នកចូលរួមបានសង្កត់ធ្ងន់លើតម្រូវការសម្រាប់ការសហការអន្តរវិស័យដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះមុនការបោះឆ្នោត។ Prapasiri “Nan” Suttisome ជាមន្ត្រីគម្រោងសិទ្ធឌីជីថលរបស់ EngageMedia ប្រចាំប្រទេសថៃបានមានប្រសាសន៍ថា “ការពិភាក្សាបានបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលតាមរយៈការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃព័ត៌មានមិនពិត និងឧបករណ៍គាបសង្កត់”។
លោក Suttisome បានបន្ថែមថា កន្លែងដូចជាព្រឹត្តិការណ៍សាមគ្គីភាពទីក្រុងបាងកក បានកើតឡើងនៅពេលដ៏សំខាន់សម្រាប់អ្នកដឹកនាំការផ្លាស់ប្តូរក្នុងសង្គមប្រទេសថៃ។ “ព្រឹត្តិការណ៍សាមគ្គីភាពនៃវេទិកាសិទ្ធិឌីជីថលអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកដែលបានធ្វើឡើងនៅទីក្រុងបាងកកបានផ្តល់វេទិកាដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ការពិភាក្សាអំពីបញ្ហាបន្ទាន់នៃរបបផ្តាច់ការឌីជីថល និងតម្រូវការក្នុងការពង្រឹងចលនាសិទ្ធិឌីជីថល”។
